Jeziora, bagna i wody podziemne
Temat: Jeziora i bagna – wody podziemne.
Jezioro – zagłębienie terenu powstałe w sposób naturalny wypełnione wodą.
Pojezierze – teren z dużą ilością jezior pochodzenia polodowcowego.
Najgłębsze jeziora – Bajkał 1620m, Tanganika
Największe jeziora – Morze Kaspijskie
Jeziora odpływowe – gdy z jeziora wypływa rzeka
Przepływowe– gdy przez jezioro przepływa rzeka
Podział jezior:
a) tektoniczne – najgłębsze na świecie, powstałe w wyniku ruchów tektonicznych (Bajkał, Tanganika)
b) przybrzeżne – przez odcięcie mierzeją zatoki morskiej, (Łebsko, Gardno, Jamno)
c) krasowe – w zagłębieniach krasowych, (Pilitwickie)
d) wulkaniczne – w kraterach wygasłych wulkanów (Keli Mutu, Como)
e) polodowcowe – morenowe (Śniardwy, Mamry) , rynnowe (Hańcza, Gopło)
f) cyrkowe – w dawnym polu firnowym, w górach (Morskie Oko, Wielki Staw Gąsienicowy)
Sztuczne zbiorniki – tworzy się je na rzekach budując zapory (funkcje – przeciwpowodziowe, energetyczne, rekreacyjne) np.: Włocławskie, Jeziorsko, Siemianowickie, Goczałkowickie, Solińskie
Wieczna zmarzlina – stale zamarznięty grunt na terenach z ujemną temperaturą przez większą część roku.
Staw – mały zbiornik wodny utworzony przez człowieka, zwykle w celu hodowli ryb.
Bagno – obszar ze stale przesiąkniętym gruntem. (Dolina Biebrzy – Polska)
Wody podziemne – wody pod ziemią zwykle w wyniku wsiąkania wód opadowych przez skały przepuszczalne
Zwierciadło wód podziemnych – lustro wody, górna granica wody podziemnej
Warstwa wodonośna – skały w których krąży woda podziemna
Źródło – miejsce wypływu wody podziemnej na powierzchnię
Wody artezyjskie – wody pod dużym ciśnieniem występujące w niecce artezyjskiej miedzy dwoma warstwami skał nieprzepuszczalnych (Australia, Afryka, Kotlina Warszawska)
Wody termalne (cieplice)– woda, której temperatura przekracza średnią roczną temperaturę miejsca występowania (cieplice >200C) Lądek Zdrój, Podhale, Cieplice
Wody geotermalne – wody ogrzane ciepłem wnętrza Ziemi – Bukowina Tatrzańska
Gejzery – wody w pobliżu wulkanów, temp. dochodzi do 1200C, wyrzuca wodę w stałych odstępach czasu – Islandia, Płw. Kamczatka
Wody mineralne – wody lecznicze zawierają powyej 1g/l minerałów (Kudowa-Zdrój, Iwonicz Zdrój)
Zadanie domowe:
a) Podaj współrzdne geograficzne dowolnie wybranego jeziora lub sztucznego zbiornika wodnego i opisz go z wykorzystaniem dostępnych źródeł geograficznych i tabeli na końcu podręcznika.
b) Oblicz odległość rzeczywistą miedzy dwoma dowolnymi jeziorami oraz różnicę czasu słonecznego i strefowego.
Pytania do lekcji:
1. Wymień typy jezior i ich przykłady.
2. Narysuj jezioro przepływowe i bezodpływowe.
3. Pokaż na mapie największe i najgłębsze jeziora świata.
4. Pokaż na mapie słone jeziora.
5. Pokaż 3 sztuczne zbiorniki.
6. Wyjaśnij pojęcia: „warstwa wodonośna”, „zwierciadło wód podziemnych”, „wody artezyjskie”, „źródło”, wody geotermalne”
7. Wymień przykłady gospodarczego wykorzystania wód podziemnych.
8. Podaj przykłady miejsc występowania wód artezyjskich i wód geotermalnych.
Kategoria: Geografia, Hydrosfera, Notatki z geografii
