Po obu stronach równika

Temat: Po obu stronach równika – środowisko przyrodnicze Afryki

Afryka położona jest symetrycznie po obu stronach równika i w większości na półkuli wschodniej.

Skrajne przylądki:

– na północy Biały 37⁰ 21` N

– na południu: Igielny 34⁰ 50`S (Agulhas)

– na wschodzie: Hafun 51⁰ 25`E

– na zachodzie: Zielony 17⁰ 33` W

Powierzchnia: 30 mln km²

Linia brzegowa słabo rozwinięta.

 

Budowa geologiczna – mało zróżnicowana

Płyta tektoniczna, na której leży Afryka pęka na dwie płyty: Afrykańską i Somalijską – w miejscu pęknięcia powstał system rowów tektonicznych zwanych Wielkimi Rowami Afrykańskimi

 

Dominanty:

70% powierzchni zajmują wyżyny

– góry: Atlas, Smocze

– najwyższy szczyt: Kibo w masywie Kilimandżaro 5895 m n.p.m.

– 30% obszaru zajmuj obszary bezodpływowe (większa część Sahary)

– największe rzeki: Nil, Kongo,

– na obszarach suchych rzeki epizodyczne płynące suchymi dolinami (wadi, uedy)

– na rzekach liczne wodospady (katarakty)

– Jezioro –Wiktorii (największe), Tanganika (najgłębsze),

– szot – słone jeziora, okresowo wysychajcie,

– lodowce – na szczycie Kilimandżaro.

 

Na klimat Afryki mają wpływ:

– symetryczne położenie po obu stronach równika, (powoduje występowanie trzech stref klimatycznych)

– oddziaływanie ciepłych i zimnych prądów morskich (zimny Benguelski przyczynił się do powstania Pustyni Namib), ciepły Mozambicki – zwiększona ilość opadów

a) równikowa – brak pór roku, bardzo ciepło, duży opad cały rok 2 tys. mm, roślinność wysokie drzewa (mahoń, heban), liany, epifity, gleby czerwonożółte (laterytowe)

podrównikowa – dwie pory roku sucha i deszczowa, cały rok wysoka temperatura, roślinność – sawanna (wysokie trawy, akacje, baobaby), rzeki okresowe, gleby: czerwonobure

b) zwrotnikowa – duże dobowe amplitudy temperatury, temperatura wysoka cały rok, bardzo małe opady mniej niż 250 mm, roślinność uboga magazynująca wodę, gleby: pustynne i szaroziemy

c) śródziemnomorski (podzwrotnikowa) – gorące suche lato, deszczowa ciepła zima, roślinność – makia, roślinność zimozielona, pinie, cedry, oleandry, gleby cynamonowe

 

Sahel – obszar na południe od Sahary, zajęty przez pustynie i półpustynie, cechujący się skąpymi opadami 200– 600 mm/rok mieszkańcy – wędrowni pasterze (nomadzi).

Etapy pustynnienia Sahelu:

a) wzrost liczby ludności

b) upowszechniania osiadłego trybu życia

c) zmiana obszaru sawann w pola uprawne

d) susze i nadmierne wykorzystanie zasobów wodnych

e) pustynnienia obszaru sawann i zjawiska głodu.

f) rozwiązaniem problemu może być budowa studni.

 

Rozciągłość południkowa – odczytuje dwie szerokości geograficzne, jeżeli miejsca są na tej samej półkuli odejmuje wartości, jeżeli na różnych dodaje

Rozciągłość równoleżnikowa – odczytuje dwie długości geograficznej obliczam podobnie jak rozciągłość południkową.

 

Tagi: Afryka, geografia

Kategoria: Afryka, Geografia, Notatki z geografii