Obieg wody w przyrodzie. Oceany i morza.
Temat: Obieg wody w przyrodzie. Oceany i morza.
Hydrosfera – powłoka wodna Ziemi.
Zasoby wodne Ziemi:
97% – woda słona
3 %– woda słodka (68,3% lodowce i lądolody, 31,4% wody podziemne, 0,4% rzeki, jeziora, para wodna)
Krążenie wody w przyrodzie (obieg wody) – zamknięty cykl wywołany energią słoneczną i siłą ciężkości.
Wszechocean – wszystkie oceany, powierzchnia 361 mln km2
· Ocean Spokojny Pacyfik 179 mln km2
· Ocean Atlantycki 92 mln km2
· Ocean Indyjski
· Ocean Arktyczny – 15 mln km2
Morze – mniejsza część oceanu oddzielona półwyspami, łańcuchami wysp.(Bałtyckie, Czerwone, Czarne, Północne)
Zatoka – część oceanu lub morza wnikająca w ląd. (Gdańska, Fundy, Fińska, Botnicka)
Cieśnina – wąski pas wody między sąsiadującymi lądami.
Kanał – sztucznie wybudowany fragment drogi wodnej, skracajcy podróż między sąsiednimi morzami.
Zasolenie – największe w strefie zwrotnikowej, w pasie równikowym wynosi 32‰ i wzrasta do zwrotników 36‰ (M. Czerwone – 46‰) skutek wysokiego parowania i małych opadów. Bieguny 25‰
Jest wynikiem takich zjawisk jak parowanie i tworzenie się lodu, które podwyższają stopień zasolenia, a opady deszczu, spływ wód rzecznych i topnienie lodu obniżają tenże stopień.
Ruchy wody morskiej:
a) falowanie – ruch wody morskiej wywołany przez wiatr (do 20m) tsunami – fale morskie wywołane podmorskimi trzęsieniami Ziemi
[youtube=http://www.youtube.com/watch?v=8Swn4FO1E7M]b) pływy – przypływy i odpływy – zmiany poziomu wody morskiej wywołane przyciąganiem Księżyca i Słońca ( występują dwa przypływy w cigu 24 godzin i 54 minut). Największe w wąskich zatokach otwartego oceanu. (Zat. Fundy – 15m)
c) prądy morskie – wielkie słone rzeki płynące w wierzchnich warstwach oceanu do 2 km głębokości– ciepłe (jeli przynoszą cieplejsze wody od wystpujcych w tym miejscu)
Zadania:
1. Opisz na podstawie dostępnych źródeł geograficznych wybraną zatokę, cieśninę lub morze – do opisu wykorzystaj dane z tabeli na końcu podręcznika.
2. Podaj azymut geograficzny Morza Tasmana.
Pytania do lekcji:
1. Pokaż na mapie Oceany i podaj ich powierzchnie.
2. Co to jest morze, zatoka, cieśnina, kanał?
3. Oceń zasolenie wody morskiej.
4. Scharakteryzuj pływy morskie.
5. Dlaczego zasolenie wód w cieśninach Duńskich jest wyższe niż w Zatoce Fińskiej?
Kategoria: Geografia, Hydrosfera, Notatki z geografii
