Góry w Europie i w Polsce

Temat: Góry w Europie i w Polsce

Wszystkie łańcuchy górskie świata z punktu widzenia ich genezy można podzielić na trzy rodzaje:

• Góry fałdowe– których powstanie wiąże się z kolizjami płyt litosfery. Procesy prowadzące do powstania gór fałdowych nazywane są ruchami orogenicznymi, lub górotwórczymi. Góry fałdowe powstają w wyniku spiętrzenia mas skalnych w postaci fałdów lub płaszczowin. Podczas procesu nasuwania płaszczowina podlega dodatkowo fałdowaniem. Fałdy, tworzące góry fałdowe, mogą występować w wielu odmianach, różniących się między sobą kształtem i sposobem ułożenia warstw skalnych. Najbardziej znane góry fałdowe to: Karpaty, Alpy, Andy, Himalaje, Pireneje, Atlas oraz Kordyliery. Zdecydowana większość wszystkich gór świata do właśnie góry fałdowe.

 

• Góry zrębowe– góry te powstały na skutek naprężeń w skorupie ziemskiej, wywołanych działaniem sił tektonicznych wyzwalanych w czasie zderzeń płyt litosfery, które prowadzą do pękania i przemieszczania mas skalnych wzdłuż linii spękania, czyli uskoków. Trwająca miliony lat aktywność sejsmiczna, połączona z ruchem płyt, może przesuwać masy skalne wzdłuż uskoków o setki kilometrów w poziomie i kilka kilometrów w pionie. Przykładem gór zrębowych są Sudety, Góry Smocze, Harz, Wogezy, Tien-Szan.

 

• Góry wulkaniczne– które tworzą się na skutek obfitych erupcji wulkanicznych. Góry te zbudowane są zatem ze skał wulkanicznych, piroklastycznych, lawy oraz popiołów wulkanicznych. Góry tego rodzaju mają postać stożków lub kopuł z obniżeniami kraterowymi. Niektóre góry wulkaniczne w wyniku wyjątkowo silnej erupcji ulegają częściowemu zniszczeniu powstaje rozległe zagłębienie zwane kalderą. Przykłady gór wulkanicznych to góry Islandii, wysp oceanicznych, niektóre masywy Kamczatki, oraz Japonii.

Nazwa ruchów górotwórczych	Czas	Występowanie w Polsce	Występowanie na świecie
Alpejskie	237 mln lat temu – do dziś (mezozoik i kenozoik)	Karpaty, odmłodzenie starszych górotworów (Sudety, Góry Świętokrzyskie)	Alpy, Karpaty, Pireneje, Apeniny, Stara Płanina, Góry Dynarskie, Atlas, Himalaje, Kaukaz, Andy, Kordyliery
Hercyńskie	428 mln – 250 mln lat temu (karbon, perm)	Sudety, Góry Świętokrzyskie	Południowa Anglia, Bretania, Masyw Centralny, Masyw Armorykański, Ardeny, Wogezy, Reńskie Góry Łupkowe, Harz, Schwarzwald, Rudawy, Masyw Czeski, Ural, Ałtaj, Góry Smocze, Góry Przylądkowe, południowo-zachodnie Appalachy, Wyżyna Patagońska, środkowe Wielki Góry Wododziałowe
Kaledońskie	496 mln – 430 mln lat temu (ordowik, sylur, dewon)	Góry Świętokrzyskie, część Sudetów	Góry Kaledońskie, Grampian, Góry Skandynawskie, góry Spitsbergenu, GóryJabłonowe, obszar od północno-wschodnich Appalachów przez Nową Funlandię po północno-wschodnią Grenlandię, Góry Flindersa, Alpy Australijskie

Tagi: geografia, Klasa 7, Polska

Kategoria: Geografia, Notatki z geografii, Środowisko przyrodnicze Polski